Hoe houd je de boekmarketing vol?

Voor veel schrijvers is het even slikken: je boek is verschenen en na de eerste aandacht valt de verkoop toch een beetje tegen. Dat je boek niet verkoopt, of niet zo goed als je had gewild, betekent niet dat je verhaal niet goed is. Het betekent vooral dat je boek nog niet genoeg opvalt. Je boekmarketing kan dus beter. Maar hoe pak je dat aan? En hoe houd je het vol?

Waarom is boekmarketing eigenlijk zo lastig?

Als je boek er eenmaal is en je begint aan de marketingfase, dan vraagt dat om een andere mindset. Tijdens het schrijven heb je vaak veel concrete doelen. Je eerste versie afronden, proeflezers vragen, herschrijven, een redacteur inschakelen – enzovoort. Maar dan komt de marketingfase en daarin zijn er wat minder concrete doelen. Zeker als de verkoop tegenvalt, is het lastig om de moed erin te houden. Bedenk dan vooral dat boekmarketing en promoten iets is dat je kunt leren – net zoals je kunt leren schrijven en kunt leren uitgeven.

Ook als jouw boek door een uitgever wordt uitgegeven, moet je als nog onbekende auteur voor een groot deel zelf de marketing doen. Veel boekhandels kopen boeken van Nederlandse auteurs pas in als de auteur al bekend is. Wil je vooraf hier meer over weten? Kijk dan voor je met een uitgever in zee gaat welke promotie je van boeken van de uitgever kunt vinden en welke recensies. Dan weet je wat je ongeveer kunt verwachten. Maar verdiep je dus vooral ook vast in de marketing, zodat je zelf al potentiële lezers hebt bereikt.

Durf te kiezen in je boekmarketing

Richt je niet op alles en iedereen en vertel niet alles over je hele boek. Licht er thema’s uit en benadruk die een tijd, bijvoorbeeld een week of een maand. Daarna kun je weer wat anders uitlichten. Een voorbeeld.

In mijn boek Madame Bonheur speelt de wijncultuur van Bordeaux een belangrijke rol. Rondom de eerst bloei van de druivenstruiken kan ik hier wat over delen, maar ook rondom de oogstperiode. In beide gevallen kan ik delen over de werkzaamheden in de wijngaard die op dat moment plaatsvinden. Ik kan passages uit het boek delen die daarbij horen. Maar daarnaast kan ik ook een link leggen tussen de wijn en een gerecht en dat gerecht delen.

Het helpt als je niet iedere dag na hoeft te denken over je marketing. Bepaal periodes voor jezelf waarin je wel en juist geen promotie maakt. Focus in die periode op een thema, dat je steeds verder uitdiept. Zo is er voor je volgers ook reden om je berichten te blijven lezen.

Loes van Bestel bij de auteur gaf me deze laatste tip. Ze geeft regelmatig online boekmarketing vragenuurtjes, al dan niet over een thema, die gratis bij te wonen zijn. Zeker een aanrader!

Bepaal wat voor jou succes is

Het helpt je als je voor jezelf besluit wanneer je spreekt van een succes. Wanneer zeg jij ‘ik ben tevreden met de verkoop!’ Beschrijf dat heel concreet voor jezelf. Beschrijf hierbij vooral ook tussendoelen en houd dit, zeker in het begin, specifiek en haalbaar. Als je een (tussen)doel behaalt, zorgt dat voor energie en enthousiasme. Daarmee motiveer je jezelf om in actie te blijven en heb je een punt bepaald waarop je zegt ‘mijn boekmarketing werkt voor mij.’

Bedenk bijvoorbeeld hoeveel boeken je in de eerste week en in de eerste maand wil verkopen. Breid dit daarna uit: wat is je doel na een half jaar en na een jaar? Werk zo toe naar dat grote doel, het moment waarvan jij zegt ‘nu spreek ik van een succes.’ Focus daarbij niet alleen op het aantal verkochte boeken. Ook mooie recensies kunnen doelen zijn, of een publicatie op een blog of in een tijdschrift.

Dit is niet alleen voor je eerste boek een aanrader, maar ook voor je volgende boeken. Ga er niet vanuit bij een tweede boek dat je lezers dit meteen ook zullen oppakken, ook niet als je eerste boek goede recensies had. Want alleen bij de echt grote schrijvers is het bij het publiek lang van tevoren bekend dat je boek gaat verschijnen.

Ga na wat je doelgroep leuk vindt

Alleen de herhaalde boodschap ‘mijn boek is uit, koop het hier’ zal mensen niet overtuigen om je boek te gaan kopen. Tegelijkertijd moeten lezers je boek een aantal keer voorbij zien komen om het ook echt te gaan kopen en dat vraagt toch om herhaling. Maar hoe doe je dit dan? Door te zorgen voor interactie.

Bij promotie is het niet alleen belangrijk om te zenden, het werkt pas goed als je reacties krijgt van je volgers. En volgers reageren eerder als wat je deelt interessant voor ze is. Onderzoek daarom uit welke mensen jouw doelgroep bestaat: mannen, vrouwen, jong, oud, welke andere auteurs lezen ze graag, enzovoort. Zoek dan uit waar jouw doelgroep zich bevindt – bijvoorbeeld op Facebook, Instagram, Tiktok of juist offline. En als laatste: achterhaal wat ze leuk vinden.  Lezen ze bijvoorbeeld graag over hoe een boek ontstaat? Willen ze meer weten over je inspiratie? Krijgen ze graag boekentips van auteurs die ook in jouw genre schrijven? Hoe beter je in jouw berichten aansluit op wat je lezers leuk vinden, hoe meer interactie je krijgt.

En misschien is het overbodig om dit te zeggen: reageer ook op de reacties die je krijgt. Op een oprechte manier. Dus niet alleen door te zeggen ‘koop mijn boek, daarin vind je het antwoord.’ Alleen zo bouw je een band op met je lezers. Laat ook zien wie jij bent als persoon; er wordt niet voor niets gezegd ‘mensen kopen van mensen. Dus laat ook zien wie jij als mens bent, niet alleen wie je als schrijver bent.

Sta achter je keuzes en achter je product (je boek)

Ga staan voor je keuze om je boek zelf uit te geven. Zeg niet ‘ik wilde eigenlijk naar een uitgever, maar die wilde mij niet.’ Denk maar eens na over de boodschap die je daarmee aan je lezer geeft. Denkt die dan ‘ik koop een geweldig boek’, of misschien eerder ‘het is een tweede keus.’ En die dan je boek niet kopen, want er zijn nog tig andere boeken waaruit ze kunnen kiezen. Uit onderzoek onder lezers is gekomen dat ze vaak niet eens weten wie de uitgever van het boek is. Dus hen maakt het niet uit of jij je boek zelf hebt uitgegeven. 

Ik zeg niet dat je nooit mag zeggen dat het een lastig proces is, dat je soms denkt ‘ik weet niet hoe ik verder moet’ of ‘ik had graag een uitgever gehad die deze keuzes voor me maakte’, maar zeg dat niet zo expliciet tegen je lezer. Deel dat met andere auteurs die zelf hun boeken uitgeven. Je lezer mag best weten dat je het soms lastig vond om knopen door te hakken, maar maak het wat luchtiger en laat zien dat je (uiteraard!) de juiste keuzes hebt gemaakt.

Dus zeg ‘Dit is mijn boek, dat ik helemaal zelf heb uitgegeven. Ik heb de beste redacteur gehad, een geweldige vormgever en een goede druk. Ik ben er trots op en ik sta er helemaal achter.’ En kies er dan wel een wat aantrekkelijker bewoording voor …

Blijf bij jezelf

De laatste tip, maar misschien wel de belangrijkste: promoot je boek op een manier die bij jou past. Alleen dan blijf je ze met een lach op je gezicht en steeds een net andere invalshoek verkondigen. Dan kun je enthousiast blijven en dat ook op anderen overbrengen. Soms moet je iets ook een keer proberen om te ervaren of het bij je past of niet. Ga geen dingen uit te weg alleen omdat je het spannend vindt – je zult af en toe buiten je comfortzone moeten stappen om je boek te verkopen. Maak daarbij gebruik van wat jou en je boek uniek maakt, dan zul je merken dat het steeds wat makkelijker gaat. Twee voorbeelden.

Bij mijn eerste boek, Verdwaald in Tirol, kreeg ik de suggestie om lezingen te geven over hoe het is om te emigreren. Maar ik voelde me daar niet comfortabel bij, want wat wist ik met mijn karige ervaring daar nu van? Bovendien was ik nooit echt geëmigreerd. Ik heb dit aspect daarom ook nooit benadrukt in mijn marketing. Voor mij ging het meer om het universele gevoel ‘hoe ben ik hier terecht gekomen?’ en dat kan net zo goed ontstaan als je binnen een stad verhuist of als je een nieuwe baan begint. Emigreren maakt het alleen wat extremer.

Bij Madame Bonheur viel me ineens het idee in van een speciaal boekje voor de minibiebs. Ik loop regelmatig een paar straten om als ik even niet langs mijn favoriete minibiebs ben geweest. Ook lichtbeschadigde exemplaren van mijn eigen boeken breng ik er heen, net als boeken die ik uit heb. Ik hoefde dus niets aan te dikken toen me werd gevraagd naar het waarom van deze actie. Ook in de communicatie met de eigenaren van minibiebs kon ik altijd oprecht enthousiast reageren. Met iedere ontdekking van een boekje bij een minibieb was ik opnieuw blij. Maar heb jij nou helemaal niets met minibiebs, ga dit dan vooral niet ook zo doen. Kies iets anders.

Als dit allemaal niet helpt, bedenk dan dat je morgen weer opnieuw kunt beginnen. Want of je boek nu in december 2023 is uitgekomen of in oktober 2024: het is nog altijd relevant en je kunt er dus promotie voor blijven maken. Dat is niet gebonden aan de eerste maanden nadat het verschenen is. Bedenk op welke momenten je promotie wil maken, met welk thema en maak daarvoor een plan. Voer het uit, evalueer wat goed ging en wat beter kan en pas dat aan voor je volgende promotiemoment, maar zorg dat je eerst even bijkomt voor je dat volgende moment inplant. Veel plezier!