Boekrecensies zijn superbelangrijk voor schrijvers. Als je boek goede recensies heeft, bereikt het meer lezers en zullen die eerder denken: dit wil ik ook lezen! Maar hoe kom je aan recensies en als je ze eenmaal hebt, hoe ga je er dan mee om?

1. Vraag zelf actief om boekrecensies

Veel lezers schrijven nooit een boekrecensie en weten niet hoe belangrijk boekrecensies zijn voor de schrijver. Ze weten ook niet dat jouw boek door de recensies meer opvalt en dat ze andere lezers overtuigen. Dus mijn eerste advies: als je een lezer spreekt, vraag dan om een boekrecensie te schrijven of je boek een aantal sterren te geven. Je familie en vrienden zullen dat graag voor je doen, dus maak ze er bewust van dat het voor jou belangrijk is. Ook de mensen die jouw nieuwsbrief krijgen, kun je erom vragen. Als je dat een beetje leuk verpakt, kan je ook meerdere keren om een recensie vragen.

Daarnaast kun je erom vragen in je (e-)boek. Op de laatste pagina kun je iets opnemen als ‘Heb je genoten van dit boek? Laat een review voor me achter op …’ Als je dit in je e-boek vraagt, met een link naar een recensiepagina als Hebban of Goodreads, is de stap vaak klein om even naar die pagina te gaan. Bedenk op welke plek een boekrecensie voor jou de meeste waarde heeft en link niet naar veel verschillende plekken. Een lezer zal sneller op een plek zijn mening achterlaten, dan dat hij dit op drie plekken doet.

Let op: een lezer kan niet overal een recensie achterlaten

Als je je lezer vraagt om een recensie voor je achter te laten, let er dan op dat ze dat ook kunnen. Je kunt bijvoorbeeld geen beoordeling geven of recensie schrijven voor een boek op bol.com als je het boek daar niet hebt gekocht. Dat geldt ook voor Amazon.

2. Benader boekbloggers

Er zijn heel veel boekbloggers – begin op tijd met uitzoeken welke jij wil vragen voor een boekrecensie. Je vindt ze door bijvoorbeeld op Google te zoeken naar boekrecensies of boekblogger, of zoek op #boekstagram, #bookstagram of #boekrecensie op bijvoorbeeld Instagram. Er verschijnen (heel) veel boeken, dus boekbloggers kunnen vol zitten. Of ze kunnen denken: dit boek past niet bij mij. Vat het daarom niet persoonlijk op als je ‘nee’ te horen krijgt!

Let bij het zoeken naar bloggers op hun manier van recenseren. De ene boekblogger houdt het bij een samenvatting van het boek op zijn of haar blog, de ander maakt er een complete leeservaring van met meerdere posts op social media en plaatst de recensie ook op Hebban. Kijk vooral naar het genre dat de boekenblogger vaak recenseert.

Zelf schrijf ik bijvoorbeeld recensies voor Boekrecensiesblog, waar we als team de genres een beetje verdeeld hebben. De een leest vooral feelgood, de ander veel kinderboeken en weer een ander romans. Als een recensent een genre recenseert waar hij of zij wat minder van weet, krijg je mogelijk een recensie waar je niet zoveel aan hebt.

Vraag niet meer dan wordt aangeboden

Het is natuurlijk fijn als een boekrecensie op verschillende plekken te vinden is, maar zorg dat je een boekblogger niet overvraagt. Een goed onderbouwde boekrecensie schrijven kost tijd – deze vervolgens omschrijven voor Hebban en/of Goodreads kost nog meer tijd. Staat er op de site niets over doorplaatsen naar andere sites, dan kan je er altijd om vragen.

3. Blogtour – jeej of nee?

Je hebt misschien al van het fenomeen blogtour gehoord. Zo niet: bij een blogtour vraag je een aantal bloggers om een review te schrijven en die op een afgesproken dag te publiceren. Vaak gebeurt dit snel na je boekrelease en dan een aantal dagen na elkaar. Bijvoorbeeld op maandag boekblogger 1, op dinsdag boekblogger 2, enzovoorts. Je kunt vijf bloggers vragen, tien, vijftien – wat je wilt. Bedenk wel dat je ze allemaal een gratis exemplaar van je boek moet geven. Hoe meer bloggers je vraagt, hoe hoger de kosten zijn. Je kunt natuurlijk ook een e-book sturen, zoals veel uitgevers tegenwoordig doen. Let alleen wel op: niet iedere blogger leest e-books.

Je kunt de deelnemers aan de blogtour delen op jouw social media in een aankondiging. Zij kondigen dit ook weer aan via hun eigen socials. Iedere deelnemer deelt en/of liket over het algemeen de berichten op Facebook en Instagram van de andere deelnemers, waardoor de recensies een groot bereik hebben en door veel potentiële lezers gezien worden.

Je krijgt relatief snel veel recensies. Hou in je achterhoofd dat als lezers al deze boekbloggers volgen, zij al deze recensies ook kort na elkaar zien. Als jij zelf ook alle berichten deelt, dan kan dit voor een overkill zorgen. Wat meer gespreid de recensies krijgen en delen, kan beter zijn. Dan komt het boek nog steeds vaak voorbij – wat goed is: mensen kopen pas iets als ze het meerdere keren hebben gezien–, alleen niet tien keer in tien dagen.

Laat je inspireren

Kijk hoe anderen een blogtour aanpakken en hou in de gaten hoeveel reacties er op de verschillende blogs komen. Als dit er maar een is, vraag je dan af of deze blogger voor jou interessant is om te benaderen. Als je bloggers benadert voor een blogtour, kijk of ze dit eerder hebben gedaan en hoe die recensie is. Omdat er tijdsdruk is, kan een recensie voor een blogtour soms wat korter of minder goed onderbouwd zijn.

4. Geef een aantal exemplaren weg in ruil voor een recensie

Hoe sneller je boek een aantal boekrecensies heeft, hoe beter het is. Al schrijven veel lezers geen boekrecensies, ze lezen ze wel en zeker als je een minder bekende schrijver bent, kan een recensie een lezer over de streep trekken. Je kunt via je eigen social media vragen wie er een exemplaar van je boek wil ontvangen om al kennis te maken met het boek en een recensie te schrijven. Geef bijvoorbeeld vijf mensen de kans om je boek voor de releasedatum te ontvangen. Je vraagt ze dan om in ruil op of rond de releasedatum een recensie te plaatsen. Je kunt ze ook vragen om af en toe iets te delen, zoals een quote uit je boek of een foto van hoe ver ze zijn. Maak het niet te gek – de recensent kan denken: leuk hoor, een gratis boek, maar als ik geweten had dat ik er zoveel voor moest doen … Spreek vooraf duidelijk af wat je verwacht en wanneer ze hun boekrecensie uiterlijk delen en waar.

Je kunt zelf exemplaren weggeven, maar je zou dit ook via de social media van een boekenblog kunnen laten lopen. Kijk maar eens naar deze actie van Dennis Biesma via Vrouwenthrillers.nl.

Vraag andere schrijvers

Je hebt vast contact met andere schrijvers. Kijk of er een is waar je jouw boek mee kunt ruilen. Jij leest het boek van de ander en schrijft daarover een recensie. In ruil doet die ander dat voor jou. Je kunt de recensie delen op je social media, maar denk bijvoorbeeld ook aan een vermelding in je nieuwsbrief. Dit werkt natuurlijk wel het beste als jullie genres een beetje bij elkaar passen. Als je als feelgoodauteur op de socials komt van een schrijver van horrorverhalen, zal je dat waarschijnlijk niet veel nieuwe lezers opleveren.

5. En hoe kom ik in de bladen?

Het is misschien wel je grote droom: een recensie in de Volkskrant of NRC. Dit is voor een debutant best lastig, zeker als je zelf uitgeeft. Niets is echter onmogelijk! Het minimale wat je kunt doen, is een exemplaar van het boek opsturen, voorzien van een pakkend persbericht. Als je dit persbericht kunt linken aan een actueel onderwerp heb je een streepje voor. Als je de naam van de recensent weet, stuur je het boek ter attentie van hem of haar. Mail of bel er achteraan als het even kan. Vraag of je boek ontvangen is, of je nog iets kunt toelichten. Vergeet niet om aan de meer lokale bladen te denken; ook daarin vind je regelmatig een boekenpagina, met ruimte voor recensies van boeken van (lokale) schrijvers.

Zie je een haakje? Stuur je boek op!

Heb je bijvoorbeeld een boek geschreven over alzheimer en lees je dat jouw favoriete columnist hier in haar familie mee te maken heeft? Stuur je boek op en zeg dat je aan haar moest denken. Verwacht niet meteen een recensie – maar wie weet noemt ze je boek op een gegeven moment in haar column.

Boekrecensies zijn er voor de lezer

Voor ik inga op hoe je omgaat met een minder positieve boekrecensie, wil ik eerst stilstaan bij wat de functie of het doel is van een boekrecensie. Want ook al vraag jij als schrijver om een boekrecensie, de boekrecensie is eigenlijk niet voor jou bedoeld. Een recensent schrijft voor lezers en vertelt hen of ze jouw boek wel of niet moeten gaan lezen als ze van een bepaald genre houden. Het is natuurlijk superspannend, je eerste boekrecensies. Maar als ze negatief zijn of als de recensent iets uit jouw verhaal anders interpreteert dan jij het bedoeld hebt: neem het dan niet persoonlijk op, je boek wordt beoordeeld, niet jijzelf. Ga alleen in discussie als het feitelijk onjuist is wat er in de boekrecensie staat. Of als je vindt dat de recensie spoilers bevat.

Je vraagt de recensent om zijn of haar mening over jouw boek en een mening is altijd subjectief. Maar het is wel waar je de recensent om hebt gevraagd. Je hebt niet gevraagd om feedback op je verhaal, daar heb je een redacteur en/of proeflezers voor. Al kun je de verbeterpunten natuurlijk wel gebruiken bij het schrijven van een volgend boek. Je vraagt ook niet om een lofzang, je vraagt of ze je boek kritisch lezen en vertellen of een ander het boek wel of niet moet lezen en waarom. Houd dit altijd in je achterhoofd als je een recensie vraagt en ook als je deze later onder ogen krijgt.

Minder positieve recensies horen erbij. Als je ze niet wil ontvangen, stuur je boek dan niet naar onbekenden, houd het boek binnen je vrienden- en kennissenkring en vraag niet om een recensie.

Een negatieve recensie – wat nu?

Een boekrecensie is dus een mening en over een mening valt niet te twisten. Laat ik vooropstellen dat het ontzettend zuur is als je een negatieve recensie krijgt. Zeker als het een van de eerste is. Sterk je met de gedachte dat smaken verschillen. Niet iedereen houdt van Stephen King of Lucinda Riley en ze hebben toch echt miljoenen boeken verkocht. Ook winnaars van literaire prijzen worden enerzijds geprezen en anderzijds zijn er evenzoveel mensen die hun boeken niet om door te komen vinden. Wat ik wil zeggen: je bevindt je dus in goed gezelschap.

Je hebt misschien de neiging om te reageren op de recensent. Doe dat niet – tenzij er echt fouten of spoilers in de recensie staan. Toen mijn eigen boek een slechte recensie kreeg, wilde ik het liefst de recensent tot in detail uitleggen waarom ik bepaalde keuzes had gemaakt en dat hij dat niet goed had begrepen. Tot ik me realiseerde dat dit zijn mening was en ik toch moeilijk aan iedere lezer kan uitleggen hoe ik keuzes heb gemaakt in wat ik vertel en hoe ik dat verwoord. Het verhaal had deze recensent niet overtuigd – dat is balen, maar niet het einde van de wereld.

Deel je rotgevoel niet uitgebreid op social media, dan raak je mogelijk potentiële lezers kwijt. Tenzij je denkt: dit is zo’n vernietigende recensie, anderen willen mijn boek nu misschien juist lezen. Want dat kan ook gebeuren. Als een lezer denkt: deze recensent heeft wel vaker een boek afgekraakt dat ik geweldig vind!, kan een negatieve recensie juist lezers opleveren. Uit je frustratie bij een goede vriend, je partner of mede-auteurs, adem diep in en lees een aantal positieve recensies door.

Nog meer weten?

Maria Staal en Petra  van der Ploeg maakten voor hun podcast-serie Schrijven & uitgeven een aflevering over boekrecensies, luister deze zeker of lees het transcript.