In Gesprek met Ilona de Wit over een kookboek uitgeven
In 2020 verovert Ilona Nederland met haar bitterballenboek. Dit jaar is haar non-fictieboek ‘Van keukeunprins(es) tot kookboekauteur’ verschenen, waarin ze precies uitlegt hoe je te werk moet gaan als je zelf een kookboek wilt ontwikkelen en uitgeven. Daarnaast werkt ze aan een barbecueboek. Reden genoeg om met Ilona in gesprek te gaan dus!
Vertel Ilona, hoe is de introductie en verkoop van Het bourgondische bitterballenboek verlopen?
Heel goed! Mijn eerste kookboek is uitgekomen tijdens de eerste lockdown en dat heeft voor een deel bijgedragen aan het succes. Mensen gingen zelf thuis een borrel organiseren en daar ook bitterballen bij maken. Mijn boekpresentatie ging niet door, maar ik kon wel online workshops gaan geven. Ik heb hier verder op kunnen inspelen door de bitterballen bij de borrel tot immaterieel erfgoed te laten verklaren én door Nationale Bitterballendag in het leven te roepen. Dat heeft me veel aandacht opgeleverd. Iedereen radiostation heeft er aandacht aan besteed.
Wauw! Dat heeft je vast veel bestellingen opgeleverd.
Dat zou je verwachten, maar dat viel toch tegen. Al die aandacht op de radio zorgde voor precies nul bestellingen. Een bericht in het NRC zorgde wel voor veel bestellingen. Wat wel en niet werkt met marketing is iets dat je echt moet uitproberen. Dat merk ik nu ook met mijn nieuwe boek, ‘Van keukeunprins(es) tot kookboekauteur’, dat natuurlijk een heel andere doelgroep heeft. Straks met mijn barbecueboek kan ik wel verder gaan op de weg die ik ben ingeslagen met Het bourgondische bitterballenboek.
Veel auteurs vinden de marketing lastig. Heb jij nog tips voor hen?
Ik geloof heel erg in ‘practice what you preach’; als ik zelf nooit een bitterbal zou eten of als ik zelf nooit zou barbecueën, dan is het vreemd om een kookboek uit te geven dat juist recepten heeft die daarover gaan. Hierdoor is het voor mij ook makkelijker om mijn boeken en recepten te promoten. Ik sta er echt achter. Ik neem ook geen gerechten op waar ik zelf niet enthousiast over bent. Natuurlijk zullen er dan nog mensen zijn die een gerecht niet lekker vinden, maar dat blijft persoonlijk. Ik weet dat ze goed getest zijn en dat ze kloppen.
Heb jij altijd de ambitie gehad om je kookboeken zelf uit te geven?
In eerste instantie was dat niet per se wat ik wilde. Voor Het bourgondische bitterballenboek had ik zelfs een uitgever die interesse had. Alleen vond ik dat het alles bij elkaar veel te lang ging duren. Ik dacht ‘dan doe ik het zelf wel even.’ Dat bleek veel meer werk dan ik had verwacht. Ik heb nu voor het barbecueboek ook een boekvoorstel gemaakt en dat naar twee uitgevers gestuurd. Een van hen gaf aan dat ze wel graag Het bourgondische bitterballenboek had uitgegeven, maar had minder interesse in mijn barbecueboek. Dus ook dat ga ik nu zelfuitgeven.
Is dat de reden dat je jouw kennis in een boek hebt verzameld, dat gevoel van ‘dat doe ik even’?
Je moet met heel veel dingen rekening houden. Die informatie bij elkaar verzamelen kost veel tijd. Ik was eigenlijk van plan om dit in een online training aan te bieden, maar een boek past toch beter bij mij. In ‘Van keukenprins(es) tot kookboekauteur’ heb ik alle stappen beschreven die horen bij een kookboek uitgeven. Ook met alle kosten. Want je vergeet snel een stap én iedere stap kost tijd en meestal ook geld. Via de Kookboekacademie brainstorm ik ook met schrijvers over het plan voor hun kookboek. In ‘Van keukeunprins(es) tot kookboekauteur’ kun je dan de informatie nog nalezen.
Hoe ga je met jouw barbecueboek de kookboekenlezer bereiken? Want waar je met het bitterballenboek een uniek boek had, zijn er al verschillende barbecueboeken op de markt.
Ik heb een unieke insteek voor mijn barbecueboek. Die heb ik nog niet gedeeld, want natuurlijk ben ik toch bang dat iemand er dan mee vandoor gaat (lacht). Een kleine sneakpeek: ik heb mijn volgers gevraagd wat hun weerhoud om vaker de barbecue aan te doen. Het is veel minder ingewikkeld dan mensen wel eens denken. En het kan het hele jaar door! Al richt ik me voor de promotie wel op het voorjaar.
Wat heb je bij het uitgeven van je eerste kookboek gedaan dat je nu anders doet?
Ik heb gewerkt met een uitgeefplatform bij mijn eerste kookboek, dat doe ik nu niet meer. Er werd bijvoorbeeld erg gepromoot om ook te werken met de corrector die zij veel inhuren. Maar die paste niet bij mij qua stijl en was veel duurder. Ik heb het boek uiteindelijk twee keer laten corrigeren voor minder geld dan bij hun een ronde zou kosten. Dat zij steeds extra diensten aan mij wilden verkopen vond ik vervelend. En ook dat zij zich als uitgever profileerden terwijl ik alles betaalde en het risico liep. Ik geef mijn boeken nu helemaal zelf uit en kies zelf met wie ik wil samenwerken en tegen welk tarief.
Welke extra uitdagingen heb je nu je in het buitenland woont?
Dat zijn er best wat! Het begint al met een heel praktisch probleem. Bij het ontwikkelen van recepten loop ik er tegenaan dat de ingrediënten voor recepten makkelijk verkrijgbaar moeten zijn in de supermarkt. Maar je kunt je voorstellen dat dit in Curaçao heel anders is dan in Nederland. Een ander praktisch probleem is dat de contacten met Nederland lastiger zijn door een andere tijdzone. Dus bijvoorbeeld het contact met de vormgever is soms moeilijker te plannen.
Daarnaast kan ik niet makkelijk zelf de distributie even doen – boeken versturen vanaf Curaçao is te duur en ik wil niet een vriend of vriendin hiervoor inschakelen. Ik weet uit ervaring hoeveel tijd dit kost en daar wil ik iemand anders niet mee opzadelen. Zeker niet omdat er ook nog dingen bijkomen als pakketjes die kwijt raken. Maar direct bij de auteur bestellen is altijd het meest rendabel, die verkoop loop ik nu mis. Alles loopt via een clusteruitgever.
Ook in de marketing had ik een uitdaging. Voor ‘Van keukeunprins(es) tot kookboekauteur’ heb ik een advertentiecampagne gemaakt, met een bepaalde targetaudience. De campagne begon te lopen, ik kreeg likes maar niet van de klanten die ik verwacht had. Wat bleek? Mijn targetaudience zat volgens Instagram in Curaçao. Extra goed opletten dus bij de instellingen dat een advertentie wel echt gericht is op Nederland.
Fotocredits: Anke de Jong
Welke tip geef je mee aan schrijvers die hun kookboek zelf willen uitgeven?
Maak een dummy! Daar kun je zelf makkelijker foutjes uithalen en zien of alles echt opgemaakt is zoals je wil. Niet iedere drukker biedt een officieel proefexemplaar aan. Je zou een drukker kunnen zoeken waar je eenmalig via print on demand (POD) een exemplaar kunt laten maken.
Veel auteurs kiezen inmiddels niet meer voor het drukken van een oplage, maar alleen voor print on demand. Dat doe ik met ‘Van keukeunprins(es) tot kookboekauteur’ ook, maar voor een kookboek is het vaak niet rendabel. Dan zijn de kosten voor een exemplaar te hoog vergeleken met de verkooprijs die je kunt vragen.
Heel erg bedankt voor dit inspirerende gesprek Ilona! Een ding weet ik zeker: een kookboek zal ik zelf nooit gaan ontwikkelen. Nog meer werk dan een roman of non-fictie boek. Maar jouw boek ga ik wel lezen; ik denk dat ik er zeker inspiratie in zal vinden voor het uitgeven van mijn volgende boek.