Als er een auteur is met een eigen stijl op social media, dan is het Jet Nijland wel. Jets boeken verschijnen bij verschillende uitgevers, maar ze beheert haar account nog altijd zelf. Vooral ook omdat ze dat erg leuk vindt. Tegelijkertijd is ze als schrijfster erg productief: in 2023 verschijnen naast een boek ook de eerste twee delen van een feelgood trilogie en een kort verhaal in een bundel. Hoogste tijd om te vragen hoe ze dit allemaal doet!

Over Jet Nijland

Jet Nijland debuteert in 2022 met de historische feelgood Zwaluwdans. In april 2023 verschijnt haar nieuwe boek, Als de sterren fonkelen, gebaseerd op haar eigen familiegeschiedenis. Ook al is ze ontzettend productief, Jet is geen fulltime schrijfster.

Vorig jaar kwam Zwaluwdans uit, een boek waar je lang aan gewerkt hebt. Nu komt er na een jaar en een paar maanden al een nieuw boek uit, Als de sterren fonkelen. Wat is je geheim?

Het klopt dat ik er meer dan tien jaar over gedaan heb, maar dit is wel het hele proces van het allereerste idee tot het moment dat het boek uitgeven werd. In die tijd heb ik het manuscript geschreven, uitgezocht hoe dat eigenlijk moest, een manuscript uitgeven en ook wel een paar jaar niet geschreven. Ik heb het manuscript opgestuurd naar uitgevers, gewacht op antwoord, na de afwijzing herschreven: dat kost ook allemaal veel tijd. Bij Als de sterren fonkelen liep het schrijfproces echt anders.

Hoe bedoel je dat, dat het schrijven anders liep?

Ik ben bij dit boek meteen begonnen met plotten. Bij Zwaluwdans had ik een verhaalidee en ben ik maar gewoon gaan schrijven. Maar het werkt voor mij veel beter om het verhaal niet alleen in grote lijnen op papier te hebben, maar zelfs al een scene indeling te hebben. Dat heeft me geholpen. Daarbij heb ik structureel ook meer tijd vrijgemaakt om te schrijven. Ik heb me bijvoorbeeld een week alleen opgesloten in een huisje en 55.000 woorden geschreven. Plus ik plan wekelijks schrijftijd in.

Daarnaast zie ik Zwaluwdans ook echt als een oefenperiode. Ik heb bijvoorbeeld geëxperimenteerd met perspectieven – welke zijn er en welke past bij mijn verhaal? Ik heb ook een schrijfcursus gedaan toen ik vastliep en die kennis weer gebruikt om het verhaal aan te passen. Bij dit boek wist ik beter wat mijn schrijfstijl was.

Je zit nu volop in de voorbereiding van de release van Als de sterren fonkelen, maar ben je ook al bezig met een volgend verhaal?

Altijd. Ik heb een nieuw verhaal geplot toen het manuscript voor een redactieronde bij de uitgever lag en ik even moest ‘wachten.’ Ik merkte wel dat ik zoveel ideeën had dat ik me afvroeg of het misschien beter een serie kan worden. Daar ga ik met de uitgever over praten. Ook over het aantal personages en de verschillende tijdlijnen. Want het is opnieuw een verhaal met een hedendaagse verhaallijn en een in het verleden. Dat is ook een tip die ik iedereen mee wil geven, ongeacht of je nu een uitgever gaat zoeken of zelf wil uitgeven: overleg aan het begin van je schrijftraject al met iemand over de opzet. Bij Zwaluwdans had ik nog het idee schrijven doe je alleen, maar er is veel winst te behalen als je jouw synopsis al in een vroeg stadium met iemand bespreekt en laat checken of de verhaalopzet goed is. Dat kan je veel tijd schelen in een later stadium en zorgt voor een beter manuscript.

En met wie zou je dat dan bespreken?

Dat kan eigenlijk iedereen zijn. Iemand moet wel bereid zijn om al vroeg spoilers mee te krijgen over je verhaal. Het is ook belangrijk dat diegene kritisch is, maar ook deelt wat wel de sterke kanten van je plot zijn die je verder kan uitwerken. In het beginstadium is het belangrijk dat iemand met een ‘helicopterview’ naar je verhaal kijkt en nog niet in gaat op de details. Dat komt later pas. Het blijft altijd jouw verhaal, maar feedback van anderen om je verhaal beter te maken is altijd nuttig.

Stel dat jij een bepaald einde in je hoofd hebt, waarvan je echt denkt ‘dit is geweldig!’, maar waarvan de persoon waarmee je spart zegt ‘wat een rot open einde.’ Dan is het fijn als je dat nog met iemand anders kan bespreken voor je helemaal vol inzet op dat einde en natuurlijk op het verhaal dat naar dat einde toewerkt. Beter dat je er vroeg achter komt dan dat je het in de eerste recensie leest. Het voorkomt ook dat je veel moet herschrijven.

Je nieuwe boek verschijnt bij een andere uitgever, heb je in het uitgeefproces verschil gemerkt?

Je merkt het verschil tussen uitgevers zeker. Mijn eerste uitgever was wat kleiner, waardoor ik met weinig mensen te maken had. Nu zit ik bij een grotere uitgever en dat betekent automatisch dat er meer mensen zijn die zich met mijn manuscript bezighouden. Ik vind dat een groot voordeel. Met name het inhoudelijk kunnen sparren vind ik erg prettig.

Waar moet je op letten als je gaat kiezen voor een uitgever?

Allereerst moet je je afvragen of je uitgegeven wilt worden, of dat je het toch liever zelf doet. Als je zelf uitgeeft, bepaal je alles zelf en dat heeft zeker voordelen. Het is niet altijd leuk als de uitgever een andere mening heeft of bijvoorbeeld wil dat je delen uit je verhaal schrapt. Zeker als je een heel persoonlijk verhaal hebt geschreven kan dat pijn doen.

Maar weet je zeker dat je uitgegeven wil worden, kies dan een uitgever die past bij jouw verhaal. Dat lijkt misschien een open deur, maar ik ken schrijvers die een levensverhaal met verdrietige afloop sturen naar een uitgever die bekend staat vanwege de feelgoods. Dat heeft niet zo veel zin. Kijk ook eens naar kleinere uitgevers. Bij de grote uitgevers moet je verhaal precies op het goede moment binnenkomen, de kans is daar kleiner dat je manuscript eruit springt. Beginnen bij een kleinere uitgever kan een opstap zijn naar een grote uitgever. Zeker als je eerste boek het goed doet.

Wat zijn voor jou de voordelen van laten uitgeven?

De investering die de uitgever doet en het team van professionals van de uitgever. Ik voel me gesteund door de uitgever, je brengt het boek samen op de markt. Allerhande logistieke dingen worden ook voor je geregeld, bijvoorbeeld dat je boek bij het Centraal Boekhuis ligt en dat het op tijd gereed is voor de boekpresentatie. Daarnaast de uitgebreide redactie die ik gehad heb. Er zijn nu drie redactierondes geweest en die hebben het verhaal van Als de sterren fonkelen veel beter gemaakt. Dat maakt mij als auteur ook beter, dit kan ik meenemen bij het schrijven van het volgende verhaal.

Je noemde eerder al recensies. Zie je hier bij je tweede boek minder tegenop dan bij je eerste boek? Bijvoorbeeld omdat je weet wat je kunt verwachten, maar ook omdat je nu bij een grotere uitgever zit?

Nee helemaal niet. Sterker nog, omdat Zwaluwdans veel goede recensies heeft, ben ik soms bang dat Als de sterren fonkelen misschien tegenvalt omdat de verwachtingen hooggespannen zijn. Dit verhaal gaat me ook nog meer aan het hart dan Zwaluwdans, dus als de recensies dan slecht zouden zijn, is dat nog wat lastiger. Ik ga pas echt genieten als de eerste recensies verschijnen en die positief zijn.

Je hebt best een herkenbare eigen stijl op social media. Hoe heb je dit ontwikkeld?

In het begin heb ik veel gekeken hoe anderen het aanpakken. Al snel merkte ik dat de posts die ik deelde omdat het zo hoorde, niet alleen mij niet veel energie gaven maar ook weinig reacties opleverden. Dat was leerzaam en ik heb uiteindelijk mijn eigen stijl ontwikkeld. Ik ben zelf gek op roze en toevallig past dit ook goed bij het genre dat ik schrijf (historische feelgood) dus dat komt nu in veel van mijn content wel terug. Blijf dus vooral bij jezelf. Het is helemaal prima om anderen te volgen en je te laten inspireren, maar word geen copycat.

Heb je nog meer tips?

Wees sociaal en creatief. Alleen zeggen ‘koop mijn boek!’ werkt niet. Alles van je volgers lezen is niet haalbaar, maar ik reageer wel altijd op iedereen die bij mij reageert. Netwerk ook een beetje, met je lezers maar ook met andere schrijvers. Bijvoorbeeld ook door vragen te stellen in je posts.

Ik lees zelf ook graag, dus daar deel ik ook best veel over. Maar als je nooit leest, dan is het gek als je daar ineens wel van alles over gaat delen. Deel dan iets anders persoonlijks – iets over je hobby bijvoorbeeld. Mensen kopen bij mensen, dus ze vinden het fijn als ze wat van je weten. Zet je er dus ook overheen dat je zelf in beeld komt, laat jezelf zien. Tenzij je het heel mysterieus wilt houden natuurlijk.

Volg vooral ook mensen die Instagramtips delen, daar kun je echt veel van leren. Over wat je deelt, maar ook over hoe je dit een beetje leuk vormgeeft.

Hoeveel tijd besteed jij aan Instagram?

Dat verschilt heel erg. Het is nu vrij druk, want mijn cover is net gelanceerd. Ik kreeg een melding dat ik afgelopen week 14 uur online ben geweest. Daar zit ook tijd bij die ik privé op Instagram zit, bijvoorbeeld als ik met iemand aan het chatten ben. In rustige periodes is het maximaal een uur per dag op een gezet tijdstip. Af en toe ben ik offline, als ik geconcentreerd wil schrijven. Vaak kondig ik dat wel aan, dan kan ik er daarna ook op terugkomen. Belangrijk is wel dat na het posten je een uurtje online bent om te reageren, dat is wel zo sociaal.

Ook nu je een grotere uitgever hebt, blijf je zelf actief op social media?

Ja. Nu is het wel zo dat ik het ook echt leuk vind om te doen. Vooral de interactie met lezers en andere schrijvers vind ik fijn. Ik reageer ook echt op alles, ook als iemand in reactie op een foto van mij en mijn kat een eigen kattenfoto naar mij stuurt. Ik kan ook goed schakelen tussen enerzijds een uur social media en daarna gefocust schrijven. Daarna kijk ik wel of er reacties zijn.

Heb je nog een tip over hoe je op kunt vallen bij een uitgever?

Allereerst social media. Uitgevers kijken ook naar hoeveel volgers je al hebt. Begin al met posten als je jouw manuscript instuurt. Het kost tijd om volgers te verzamelen. Je hoeft er geen duizenden te hebben, maar het helpt als een uitgever ziet dat je actief en zichtbaar bent.

Daarnaast, houd je aan hun regels. Als ze vragen om een bepaald lettertype: gebruik dat lettertype. Willen ze een geprint manuscript, doe dat.

Meedoen aan schrijfwedstrijden werkt ook. Je valt op bij een uitgever als je wint, maar ook als je naam op de shortlist van de laatste tien staat. Mij heeft het ook naamsbekendheid opgeleverd en in een specifiek geval een contract voor een feelgood trilogie.

Ga naar boekpresentaties. Daar komen ook uitgevers en redacteuren. Niet alleen om te netwerken, maar ook omdat een uitgever weet dat jij bereid bent om aanwezig te zijn.

Het is eigenlijk net als solliciteren – alleen de perfecte brief is vaak niet genoeg voor je droombaan.

Jet, bedankt voor het fijne en gezellige interview. Van Jet verschijnt dit jaar niet alleen Als de sterren fonkelen, maar ook twee delen van een hedendaagse feelgoodserie en een verhaal in een bundel. Volg Jet op social media (jetnijlandauteur) voor meer inspiratie.