Sanne Visch is meer dan een redacteur
Sanne Visch is freelance redacteur voor uitgeverijen en selfpublishers. Ze geeft webinars over zelfuitgeven* (voor BoekenGilde), gaat naar bijeenkomsten voor selfpubbers en geeft workshops. We gingen in gesprek over hoe Sanne te werk gaat en over de uitdagingen waar je als selfpublisher voor komt te staan.

Vertel Sanne, waar komt jouw enthousiasme voor zelfuitgeven vandaan?
Iedereen heeft het recht om een boek uit te geven, dat is mijn overtuiging. Niet iedereen kan daarvoor bij een uitgeverij terecht. Wat ik daarbij ook lastig vind, in veel berichten over het zoeken naar een uitgever zie je terug ‘dit moet je als schrijver doen om een uitgever te vinden’. Dat is niet gelijkwaardig en daar heb ik moeite mee. Zonder het verhaal van de schrijver is er geen boek om te maken en te verkopen. Als schrijver mag je daarom, wat mij betreft, iets meer plaats innemen.
Hoe ga jij bij het redigeren te werk?
Wat ik belangrijk vind is dat een tekst ook echt al klaar is voor de redactiefase. Soms ontvang ik een manuscript en denk ik: ik kan nu de redactie doen, maar dit verhaal moet nog herschreven worden. In dat geval geef ik de tip om te zoeken naar een schrijfcoach. Even een stapje terug.
Ik zie de redactiefase als een samenwerking tussen de auteur en mijzelf. Als redacteur moet ik aansluiten bij de tone of voice van de auteur. Ik vind het belangrijk om niet alleen aan te geven waar het beter kan, maar juist ook de kracht van een manuscript te benadrukken. Dat helpt de auteur ook bij het zetten van de volgende stap; publicatie. In het proces staan de auteur en ik naast elkaar, want we hebben uiteindelijk hetzelfde doel: een geweldig manuscript.
Je biedt auteurs ook begeleiding aan bij het uitgeven van hun boek. Wat vind je hierbij belangrijk?
Bijna iedere auteur heeft ergens in het proces angst om de volgende stap te zetten. Is het goed genoeg? Wat zal men ervan vinden? Ik begeleid juist daarbij. Daarbij zeg ik niet dat je de angst moet negeren. Soms kan het namelijk ook beter en is die angst dus functioneel.
Maar vaak stagneert het omdat het gewoonweg groots en spannend is wat je doet. Dan zul je die angst moeten omarmen en tóch de stap moet zetten. Ik geloof daarbij ook erg in leren door te doen. Bij je volgende boek kun je wat je geleerd hebt toepassen, dan doe je het ongetwijfeld weer anders. Veel auteurs focussen zich op het terugverdienen van alles wat ze hebben geïnvesteerd in het boek. Dat is ook niet gek, want we hebben geleerd dat dit belangrijk is. Maar probeer dat los te laten.
Het grootste probleem voor veel selfpublishers is de marketing. Waarom is dat denk jij?
Tijdens het schrijven en uitgeven levert eigenlijk iedere stap een concreet product op. Een eerste versie van je manuscript, een proefdruk, uiteindelijk het fysieke boek. En dan komt de marketing en is dat voorbij. Er is niet na iedere marketingactie een concreet resultaat. Laat het idee los dat dit zo moet zijn. Probeer dingen uit in je marketing. Werkt het niet, doe het dan de volgende keer anders.
Dat is een mooi inzicht, Sanne! Ik denk ook dat het belangrijk is om een vorm te zoeken die bij jou past. Dan voelt het minder als ‘dat moet ook nog gebeuren’. Heb je nog concrete tips voor de marketingfase?
Begin er op tijd mee, dat is tip één. Soms denken auteurs dat ze hiermee kunnen starten als hun boek er al is, maar dan ben je te laat. Verdiep je in je lezers, in je doelgroep en sluit daarop aan. Wat vinden zij interessant om over jou en je boek te weten? Gebruik hiervoor eventueel ook persona’s en ga met je doelgroep in gesprek. Als je in je marketing alleen zendt, bereik je jouw lezers niet.
Het is ook belangrijk om op het kennis- en belevingsniveau te communiceren van je doelgroep. Zeker als je non-fictie schrijft, heb je zelf heel veel kennis. Maar je doelgroep zit nog niet op dat niveau. Die kunnen nog veel van jou leren. Wees je daar bewust van, anders is het moeilijk om aansluiting te vinden.
* Sanne wees mij er (terecht!) op dat het zelf uitgeven is en niet zelfuitgeven. Toch heb ik zelfuitgeven laten staan en wel omdat ik het vreemd vind dat wij in het Nederlands hier twee woorden voor gebruiken. In tegenstelling tot het Engels, waar selfpublishing een woord is. Aangezien in het Nederlands het devies is ‘zoveel mogelijk aan elkaar schrijven’, heb ik het heel eigenwijs eigenlijk altijd over zelfuitgeven. Dat je als lezer even weet dat Sanne dit wel opgemerkt heeft.
Dank je wel voor dit fijne gesprek, Sanne! Mooi om te zien hoe jij selfpubbers niet alleen redactie biedt, maar juist ook begeleiding tijdens het mooie, maar uitdagende uitgeefproces.