Laat zien dat je er bent
Voor veel schrijvers geldt dat ze pas aan de kopers gaan denken als hun verhaal helemaal geschreven is. En dat is ook logisch. Schrijven kost veel tijd. Als je naast het schrijven ook nog moet denken aan hoe je dan je lezers gaat vinden, aan je zichtbaarheid moet werken, dan gaat dat meestal ten koste van de tijd die je hebt om ook echt iets op papier te zetten. En toch is het belangrijk. Tenminste, als je jouw boek niet alleen voor jezelf en je bekenden op papier zet. Wat ook heel goed kan natuurlijk! Het is niet alleen belangrijk voor selfpubbers, maar ook voor de schrijvers die bij een traditionele uitgeverij willen debuteren.
Zichtbaarheid biedt garanties
Laat ik bij die laatste beginnen. Uitgeverijen ontvangen heel veel manuscripten van schrijvers die willen debuteren. De zogenaamde slush pile: de stapel ongevraagd aangeboden manuscripten die iedere uitgeverij ontvangt. Over hoe je die stapel overleeft, daar heeft Schrijven Online een mooi artikel over geschreven.
Stel dat je de eerste ronde hebt overleefd. De uitgever of redacteur die jouw boek heeft gelezen is enthousiast over het verhaal en wil weten ‘wie is deze auteur.’ Je naam wordt in Google gezet en … niets. Geen blog. Geen korte verhalen. Geen website. En dus ook: geen volgers die al nieuwsgierig zijn en jouw boek willen lezen. Geen enkele garantie dus dat het boek ook gekocht gaat worden.
Financiering
Als selfpubber is dat dus ook de reden om te laten zien ‘hier ben ik’: je kunt rekenen op een bepaalde afzet van je boek. Zeker als je besluit om alles zelf voor te financieren is dat een prettige gedachte. Misschien denk je zelfs aan crowdfunding om je boek te kunnen laten redigeren, opmaken en drukken. Als je pas begint met het werken aan je zichtbaarheid en het zoeken naar lezers buiten jouw eigen kring als het boek er is, dan gaat de financiering er waarschijnlijk niet komen. Want: als het eerste wat iemand over jouw boek leest is ‘ik heb geld nodig om het te drukken’ of ‘dit is mijn boek, kopen?’ dan is de kans groot dat dit niet meteen gebeurt. Mensen moeten een paar keer iets zien, lezen of horen voor ze denken ‘ah, dit is interessant.’ Vergelijk het maar met een feestje waar je binnenkomt. Begin je meteen te schreeuwen ‘Hier ben ik, fijn hè!’ dan is de kans groot dat niemand zin heeft om met jou te komen praten. Als je dan ook nog loopt te schreeuwen over het boek dat je net geschreven hebt, loop je ook nog de kans dat je een volgende keer niet wordt uitgenodigd voor dat feestje.
Schrijfwedstrijden
Maar hoe doe je dat dan, hoe zorg je voor die bekendheid? Hoe werk je aan je zichtbaarheid zonder meteen te zeggen ‘volg mij, koop mijn boek?’ Hier zijn verschillende mogelijkheden voor. Een mogelijkheid is om mee te doen aan schrijfwedstrijden. Iedere maand is er minimaal een, maar in de meeste maanden kun je kiezen. Wat wel zo fijn is, want niet ieder onderwerp zal je liggen. Ik heb zelf maar een enkele keer meegedaan aan een schrijfwedstrijd. Een kort verhaal met een verplicht onderwerp schrijven vind ik zelf lastig. Waarom ik het wel aanraad, is omdat je naam zo op meerdere plekken opduikt. Goed voor je zichtbaarheid dus! En ook uitgeverijen organiseren schrijfwedstrijden – uit zo’n wedstrijd kan dus ook een mooi contact ontstaan met een uitgeverij. Sterker nog: voor veel uitgevers is het een plek om nieuwe auteurs te vinden.
Laat je proces zien
Zelf heb ik vooral veel blogs geschreven – op mijn eigen website, maar ook gastblogs. Zo heb ik ruim een jaar voor mijn debuutroman uitkwam al aangeklopt bij boekenblog Ogma. Daar schreef ik maandelijks een blog voor. Ja, dat kost tijd. Maar: het levert ook leuke interacties met toekomstige lezers op. Na het verschijnen van mijn boek ben ik gaan schrijven voor Boekrecensiesblog – waar ik ook andere auteurs voor interview.
In die blogs heb ik veel van mijn proces laten zien. En ja – dat is best spannend. Want mensen gaan vragen ‘wanneer komt je boek dan uit?’ En dat weet je nog niet, want je weet niet hoe lang het proces gaat duren. In mijn geval heb ik in meerdere jaren gezegd ‘dit jaar komt het zeker!’ Mensen gaan ook vragen ‘mag ik eens wat lezen?’ en ook dat is spannend. Want is het wel goed genoeg? Voor mij heeft het ook de functie gehad van een stok achter de deur.
Zoek uit wat voor jou werkt
Naast schrijfwedstrijden en blogs zijn er nog veel meer manieren om te werken aan je bekendheid. Reageer bijvoorbeeld op berichten van anderen op social media. Word lid van schrijfclubs op Facebook. Ben actief bij Hebban en / of Goodreads; ook daar kun je blogs schrijven en reageren op anderen. Ga vloggen, deel kijkjes achter de schermen via foto’s op Instagram. Zoek uit waar jij je goed bij voelt en bedenk waar jouw potentiële lezers te vinden zijn. Bedenk ook dat je beter 1 of 2 social media kanalen goed kunt inzetten, dan alle opties een beetje. Mensen vinden het ook fijn om regelmatig een update te krijgen en niet maar eens per half jaar.